خیلی از افراد بدون این که دقیقا بدانند فرایند چیست و چرا مهم است ؟ از ان استفاده می کنند. فرآیندها در همه کسب و کارها وجود دارند. به عنوان مثال از استخدام کارکنان جدید تا صورت حساب , فروش و دیگر فعالیتهای کسب و کار که با استفاده از فرایندها تکرارپذیر هستند. در ادامه مطلب با فرایند و ویژگی های آن آشنا میشویم.
فرآیند چیست ؟
فرایند چیست ؟ کلمه فرایند یا (process) یک کلمه پر استفاده در مدیریت فرایندهای کسب و کار است. فرآیند معمولاً مجموعه ای از مراحل است که برای تولید یک محصول یا خدمات تکرار می شود. هدف از کنترل فرآیندها , اطمینان از به دست آوردن نتایج یکسان در زمان انجام فرایند ها است .
فرایندها به عنوان مجموعه ایی از وظایف کاری مرتبط باهم است که به یک خروجی مطلوب می رسد. فرآیندها برای کمک به اهداف سازمانی ایجاد می شوند. اجرای مداوم و مکرر فرآیندها برای موفقیت عملیات تجاری و رشد کسب و کار بسیار مهم است. ساختار فرآیندها بر اساس اجزایی که درگیر هستند مانند بزرگی سازمان و … می توانند ساده یا پیچیده باشند.
اطلاعات بیشتر : single sing-on چیست و چه کاربردی دارد ؟
فرآیند کسب و کار چیست؟
فرآیند کسب و کار به عنوان مجموعه ای از وظایف یا مجموعه ای از فعالیت ها تعریف می شود که توسط افراد یا سیستم ها به شکلی سازماندهی شده برای دستیابی به یک هدف مشخص انجام می شود. اجرای کارآمد و ساده فرآیندهای تجاری به موفقیت عملیات و رشد کسب و کار کمک می کند.
به زبان ساده فرآیند کسب و کار شامل مجموعه ای از فعالیت ها و وظایف تعریف شده است که پس از تکمیل آن، یک هدف سازمانی مشخص را محقق می کند.
فرایند کسب و کار چه اهمیتی دارد؟
فرایندهای کسب و کار (Business Processes) در موفقیت و پایداری سازمانها و شرکتها اهمیت بسیار زیادی دارند. این فرایندها ستون اصلی عملیات روزمره سازمانها هستند و از آنها برای بهبود کارایی، کاهش هزینهها و ایجاد ارزش استفاده میشود.
اجزای یک فرایند چیست ؟
مهم ترین اجزای فرایند شامل :
- ورودی (Input)
- دستاورد / خروجی (Outcome / Output)
- فعالیتها (Tasks/Activities)
- رویدادها (Events)
- نقاط تصمیمگیری (Decision Points)
چه فرآیند هایی قابل پیاده سازی هستند ؟
3 نوع فرایند وجود دارد که شامل :
- فرآیندهای مدیریتی
- فرآیندهای عملیاتی
- فرآیندهای پشتیبانی
فرایند های مدیریتی
فرآیندهای مدیریتی بر روی انجام یک کار از ابتدا تا انتها متمرکز نیستند، بلکه این فرایندها بر برنامه ریزی و پیش بینی آینده عملیات شرکت متمرکز هستند.
نمونهای از فرآیند مدیریتی به عنوان مثال می تواند مدیری باشد که برنامهریزی میکند تا چگونه زمان تیم بازاریابی را برای انواع کمپین ها مدیریت کند.
چند نمونه از فرآیندهای مدیریتی شامل:
- برنامه ریزی استراتژیک
- بودجه بندی
اطلاعات بیشتر : bpms چیست ؟
فرایند های عملیاتی
به فرآیندهای عملیاتی , فرآیند های اولیه کسب و کار نیز گفته می شود. این فرایند با کسب و کار اصلی سروکار دارد و با کمک به تولید محصول , خدماتی را به مشتری ارائه می دهند. فرآیندهای عملیاتی فعالیت های ضروری یک کسب و کار را نشان می دهد که اهداف کسب و کار مانند ایجاد درآمد را به سرانجام می رساند.
به عنوان مثال یک شرکت تولید تی شرت ، یکی از فرآیندهای اصلی ان، گرفتن سفارشات است و فرایند دیگر ارسال تی شرت های تولید شده است. مثال های دیگر از فرایند های عملیاتی مانند :
- گرفتن سفارشات مشتری
- پردازش محصول
- مدیریت حساب های بانکی
فرآیندهای پشتیبانی
این فرآیند از فرآیندهای مدیریتی و عملیاتی پشتیبانی می کنند .کسب و کار ها برای پشتیبانی از برنامه ریزی و انجام بخش هایی از کسب و کار به این فرآیندها متکی است. فرآیندهای پشتیبانی مانند پشتیبانی فنی، حضور کارکنان یا استخدام است.
اگرچه این فرایند ها کاری نیست که شرکت و سازمان ها برای کسب درآمد انجام می دهند، اما جریان اصلی درآمد را آسان می کند و باعث می شود فرآیندهای مدیریت چیزی برای مدیریت داشته باشند و فرآیندهای عملیاتی تا حد امکان بدون مشکل باشند.
چرا فرایند ها برای کسب و کار اهمیت دارد ؟
فرایند ها به سازمان و کسب و کارها کمک می کند تا کارهای مورد نیاز برای دستیابی به اهداف سازمانی را شناسایی و درک کنند.
شناسایی و برجسته کردن مهم ترین فرایند های هر شرکت و سازمان باعث:
- تولید و تحویل بهتر کارها
- بهبود فرآیندها و بهینه سازی فعالیت های هر شخص
- کاهش هزینه ها
- شناسایی فرآیندهای اصلی که به رسیدن اهداف تجاری کمک می کنند
- ساده کردن ارتباط بین افراد و بخش ها
- کنترل سطح مسئولیت و استفاده بهینه از منابع
- جلوگیری از هرج و مرج در عملیات روزانه
- استانداردسازی روند هایی که وظایف مهم را تکمیل می کند
توانایی اندازه گیری بهتر کارایی و اثربخشی مراحل در فرآیند، تیم ها را قادر می سازد ناکارآمدی ها و مشکلات را برای بهبود عملکرد شناسایی و کاهش دهند. این پایه و اساس بهبود مستمر است.
فرایند ها چگونه به کسب و کارها کمک می کند؟
فرایند نقش بسیار مهمی در موفقیت و بهبود عملکرد کسب و کارها دارند. فرآیند ها به کسب و کار کمک میکنند تا به صورت کارآمد و با کیفیت بالاتری فعالیت کنند. با سیستماتیک کردن کارها منابع کمتری نیز اتلاف می شود. این امر باعث کاهش دوبارهکاری، جلوگیری از اشتباهات و افزایش کارایی در کسب و کار میشود.همچنین با پیاده سازی و تعریف درست فرآیند ها کیفیت و خدمات افزایش پیدا می کند تا محصولات و خدمات با کیفیت بالاتر ارائه شود.
در مجموع، فرآیند به کسب و کار کمک میکنند تا با بهینهسازی منابع، کاهش هزینهها، بهبود کیفیت، و افزایش رضایت مشتریان، به اهداف خود دست یابند و رقابت خود را در بازار حفظ کنند.
اطلاعات بیشتر : مدیریت فرایند کسب و کار (BPM) چیست؟
فرایند های کسب و کار چه ویژگی هایی دارند ؟
هدفمند
هر فرایند دارای هدف یا اهداف مشخصی است. این اهداف میتوانند تولید یک محصول، ارائه یک خدمت، یا دستیابی به یک نتیجه مشخص باشند. هدفمندی فرایندها به جهتدهی و نظم در فعالیتهای کسب و کار کمک میکند.
ورودی و خروجی مشخص
یک فرآیند کسب و کار خوب دارای یک نقطه شروع و نقطه پایان کاملاً مشخص است. همچنین تعداد مراحل محدودی دارد.
قابل تکرار
فرایند باید به گونهای طراحی شده باشد که بتوان آن را بارها و بارها تکرار کرد و هر بار نتایج مشابهی به دست آورد. این ویژگی برای اطمینان از کارایی و ثبات عملکرد فرایند بسیار مهم است.
قابل اندازه گیری
یک فرایند باید قابل اندازهگیری باشد. این ویژگی به سازمانها اجازه میدهد تا عملکرد فرایند را ارزیابی کنند و میزان کارایی و اثربخشی آن را بررسی کنند.
خلق ارزش می کند
فرایندها در هر مرحله تغییراتی را بر روی داده ها انجام می دهد که باعث ایجاد ارزش برای داده ها می شود و در نهایت , در انتهای فرآیند ارزش موردنظر سازمان و مشتری ایجاد میشود.
انعطاف پذیر
فرایند ها باید در برابر تغییرات انعطاف پذیر باشند و هنگامی که قسمتی از آن نیاز به بهبود و بهینه شدن داشته باشد فرایند باید تغییر کند بدون این که برای مشتری و سازمان مشکلی ایجاد شود.
مستندسازی
فرایندها معمولاً به صورت دقیق مستند میشوند تا افراد و تیمها بتوانند مراحل و نحوه اجرای آنها را بهدرستی بفهمند و اجرا کنند. این مستندسازی به بهبود اجرا و آموزش کمک میکند.
نمونه هایی از فرآیندهای کسب و کار
فرآیندهای تجاری زیادی در یک سازمان وجود دارد. فرآیندهای هر سازمان به اندازه و اهداف آن بستگی دارد. توسعه استراتژی های مدیریت فرآیند برای فرآیندهای مختلف در یک شرکت میتواند سطح بهتری را تضمین کند و همکاری بخشها را آسانتر کند.
در اینجا چند نمونه از فرآیندهای تجاری رایج آورده شده است:
- تحقیق و توسعه محصول
- جذب مشتری و ایجاد ارتباط
- توسعه و مدیریت کارکنان
- تهیه مواد اولیه
- کنترل کیفیت
- مدیریت سرمایه
- تحویل محصول
- خدمات مشتری
- توسعه زیرساخت ها
- استخدام و آموزش کارمند جدید
سازمان ها چگونه از فرایند استفاده می کنند ؟
سازمانها از فرایندهای کسب و کار به عنوان ابزارهایی برای بهبود عملکرد، دستیابی به اهداف استراتژیک، و افزایش بهرهوری استفاده میکنند. فرایندها، سازمان را قادر میسازند که به صورت سیستماتیک، منظم و کارآمدتر عمل کند. به طور کلی، سازمانها با استفاده از فرایندهای کسب و کار به چندین روش مهم از این ابزارها بهره میبرند:
- استاندارد سازی عملیات : سازمانها با ایجاد و پیادهسازی فرایندهای کسب و کار، استانداردهایی برای نحوه انجام فعالیتها تعیین میکنند. این استانداردها تضمین میکنند که فعالیتهای مختلف به شکل یکنواخت و با کیفیت بالا انجام شوند.
- مدیریت منابع : فرایند به سازمانها کمک میکنند تا منابع خود (اعم از منابع انسانی، مالی، و مادی) را به طور بهینه مدیریت و آن ها را به بهترین شکل تخصیص دهند و بهرهوری بیشتری کسب کنند.
- بهبود تصمیم گیری : فرایندها دادههای قابل اعتماد و مداومی را تولید میکنند.اطلاعات حاصل از فرایندها میتواند به سازمان کمک کند تا نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کرده و تصمیمات استراتژیک و عملیاتی دقیقتری اتخاذ کند.
- بهبود همکاری : فرایند به کسب و کار ها کمک میکند تا تیمها و واحدهای مختلف به صورت همگام و هماهنگ در راستای دستیابی به اهداف سازمان فعالیت کنند. همچنین، فرایندها شفافیت بیشتری را بین بخشهای مختلف ایجاد میکنند.
نتیجه گیری
در این مقاله با تعریف فرآیند و اهمیت آن در کسب و کارها آشنا شدیم. متوجه شدیم که برای داشتن کسب و کاری موفق نیاز به چرخه کامل مدیریت فرایند داریم و هر کسب و کاری بدون فرایند کامل نیست .فرایند تیم را در مسیر موفقیت قرار می دهد و باعث رشد کسب و کارها می شود.
خیلی کاربردی بود ممنون