پرتال سازمانی EIP چیست و چرا شرکتها به خرید و استفاده از آن روی میآورند؟ کسبوکارهای مدرن همواره با حجم عظیمی از اطلاعات و سیستمهای گوناگون روبرو هستند و این امر به یک چالش روزمره تبدیل شده است. پراکندگی دادهها در سیستمها و نرمافزارهای مختلف، ابزارهای ناکارآمد و فرآیندهای غیریکپارچه میتواند منجر به کاهش بهرهوری و سردرگمی کارکنان شود.
در چنین محیطی، نیاز به راهکاری جامع که دسترسی به اطلاعات و ابزارها را ساده سازد میتواند کلید برتری شرکت شما نسبت به رقبا باشد. پرتال سازمانی دقیقاً با این هدف طراحی شده است. این سامانهها که گاهی پورتال اطلاعات سازمانی (EIP) نیز نامیده میشود، به عنوان یک چارچوب واحد عمل میکند؛ جایی که کارکنان، مشتریان و شرکای تجاری میتوانند به اطلاعات و اپلیکیشنهای مورد نیاز خود به صورت متمرکز و شخصیسازی شده دسترسی پیدا کنند. این مقاله به تعریف پرتال سازمانی، دلایل اهمیت آن، قابلیتهای کلیدی، انواع و تفاوت پورتال با وبسایت خواهد پرداخت تا تصویری روشن از نقش محوری آن در سازمانهای مدرن ارائه دهد. با ما در سماتوس همراه باشید.

تعریف پرتال سازمانی EIP
پرتال سازمانی یا پورتال اطلاعات سازمانی EIP که معادل Enterprise Information Portal است، یک سیستم نرمافزاری پیشرفته است که به عنوان یک دروازه عمل میکند و به کاربران اجازه میدهد به اطلاعات و اپلیکیشنهای متنوعی که در سیستمهای مختلف سازمان پراکنده هستند، دسترسی پیدا کنند. به بیان سادهتر، پرتال سازمانی، محلی برای گردآوری تمامی ابزارها، اطلاعات و منابعی است که یک کارمند یا یک ذینفع بیرونی (مانند مشتری یا شریک تجاری) برای انجام وظایف و تعامل با سازمان به آنها نیاز دارد.
هدف اصلی یک پرتال سازمانی، بهبود کارایی و تسهیل دسترسی کاربران به منابع و اطلاعات مورد نیاز آنهاست؛ سامانه پورتال سازمانی میتواند از سیستمهای داخلی مختلفی مانند سیستم مدیریت ارتباط با مشتری CRM، مدیریت منابع انسانی HRM یا برنامهریزی منابع سازمانی ERP و حتی ترکیبی از تعدادی از این سیستمها تشکیل شده باشد؛ پورتال سازمانی EIP در واقع این اطلاعات پراکنده و ابزارها را در یک بستر یکپارچه و کاربرپسند در اختیار کاربران قرار میدهد. به عبارت ساده، این پرتال مانند یک داشبورد شخصیسازی شده عمل میکند که ابزارها و اطلاعات ضروری هر فرد برای انجام وظایفش را در یک مکان گرد هم میآورد. از همین رو این سامانهها ابزاری مفید برای دسترسی یکپارچه و هماهنگ به چندین سیستم سازمانی مجزا در یک بستر هستند.

دلایل استفاده از پرتال سازمانی در شرکتها
نیاز به پرتال سازمانی از چالشهای متعددی که گریبانگیر سازمانهای امروزی است، نشأت میگیرد. دلایل استفاده از پورتال سازمانی در سازمانها بیشمارند؛ اما در ادامه به مهمترین این عوامل خواهیم پرداخت:
- پراکندگی اطلاعات و سیستمها: دادهها و ابزارهای مورد نیاز کارکنان اغلب در سیستمها و نرمافزارهای متفاوتی قرار دارند که دسترسی به آنها را دشوار میسازد. مثلا ممکن است نامهای مهم در سیستم یکی از کارمندان باشد که حضور ندارد؛ یا برخی از اطلاعات در سامانه BPMS و برخی دیگر در نرم افزار CRM سازمان باشند.
- تلف شدن وقت پرسنل برای کارهای روتین: اتلاف زمان برای یافتن اطلاعات یا جابجایی بین سیستمها، بهرهوری کارکنان را پایین میآورد. بخش عمده کاغذبازیهای اداری را میتوان در پرتال سازمانی انجام داد و حتی در بعضی از این سامانهها بخشی از آن را خودکار سازی کرد.
- مشکلات ارتباطی: همکاری و اشتراکگذاری اطلاعات بین بخشها و افراد در نبود یک بستر یکپارچه چالشبرانگیز است. یک سامانه مرکزی این امکان را به سازمانها میدهد تا کلیه اطلاعات و فایلهای مورد نیاز را یکجا جمعآوری کنند.
- پیچیدگی فرآیندها: انجام فرآیندهای کاری که نیازمند دسترسی به اطلاعات از چندین منبع هستند، بدون پرتال میتواند کند و پر خطا باشد؛ مثلا درج اشتباه شماره یک نامه میتواند سازمان را دچار مشکلات مالی و کاری کند.
- نیاز به مدیریت دانش درونسازمانی: سازمانها برای مدیریت و اشتراکگذاری مؤثر دانش درونی خود به ابزاری متمرکز نیاز دارند. از پرتال سازمانی میتوان بعنوان ابزاری برای انتقال آموزشها به کارمندان هم استفاده کرد.
پرتال سازمانی با ارائه یک راهکار یکپارچه، این مشکلات را برطرف کرده و به سازمانها کمک میکند تا در عصر دیجیتال کارآمدتر و رقابتیتر باشند.

بیشتر بخوانید: مزایای پرتال سازمانی برای سازمانها
ویژگیها و قابلیتهای پرتال سازمانی
یک پرتال سازمانی قدرتمند باید از قابلیتهای اساسی مورد نیاز سازمان برخوردار باشد تا بتواند نیازهای متنوع کاربران و شرکت را برآورده سازد. مهمترین این ویژگیها عبارتند از:
- امکان یکپارچگی و اتصال به سایر نرمافزارهای اداری: قابلیت اتصال و ادغام با طیف وسیعی از سیستمهای موجود در سازمان، مانند نرمافزارهای برنامهریزی منابع سازمانی ERP، مدیریت ارتباط با مشتری CRM، مدیریت منابع انسانی HRM، سیستمهای مدیریت اسناد DMS و ابزارهای هوش تجاری BI. این یکپارچگی امکان دسترسی به اطلاعات و عملکردها را از یک نقطه واحد فراهم میآورد.
- دسترسی متمرکز به تمام ابزارها: پرتال به عنوان یک دروازه عمل کرده و به کاربران اجازه میدهد بدون نیاز به ورود جداگانه به هر سیستم، از طریق یک محیط کاربری واحد به تمام ابزارها و اطلاعات مجاز دسترسی پیدا کنند.
- شخصیسازی محیط نرمافزار: امکان سفارشیسازی رابط کاربری، محتوا، و ابزارهای قابل نمایش بر اساس نقش، بخش سازمانی، و ترجیحات فردی هر کاربر. این قابلیت اطمینان میدهد که کاربران اطلاعات مرتبط و ضروری را در اولویت مشاهده کنند.
- قابلیت جستجو بین تمام منابع: پرتال سازمانی ابزاری است قدرتمند برای جستجو از بین تمامی اطلاعات، اسناد، و دادههای موجود در پرتال و سیستمهای متصل. جستجو باید سریع، دقیق، و مبتنی بر سطح دسترسی کاربران باشد.
- مدیریت اسناد و دادهها: امکان انتشار، سازماندهی، مدیریت نسخه و دسترسی به انواع محتوای سازمانی، از جمله اخبار داخلی، اطلاعیهها، دستورالعملها، و اسناد و نامهها.
- ابزارهای همکاری تیمی: گنجاندن امکاناتی برای تسهیل تعامل و همکاری بین کاربران، مانند پیامرسان، چترومها، انجمنهای گفتگو، فضاهای کار مشترک، و قابلیتهای اشتراکگذاری فایل.
- مدیریت دسترسی و امنیت: پیادهسازی مکانیزمهای قوی برای احراز هویت مانند Single Sign-On – SSO و مدیریت دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC) برای اطمینان از اینکه هر کاربر تنها به اطلاعات و قابلیتهای مجاز دسترسی دارد. امنیت اطلاعات یکی از چالشهای اساسی پرتال سازمانی است و نیازمند رعایت دقیق استانداردها و پروتکلهای امنیتی است.
- مدیریت گردش کار و فرآیند: امکان تعریف، اجرا، پیگیری و خودکارسازی فرآیندهای کاری مختلف در داخل پرتال. این امر شامل فرآیندهایی مانند درخواستهای داخلی، تأییدیهها، و مدیریت وظایف پروژه میشود.
- اطلاعرسانی و اعلانها: سیستم ارسال پیامها، اعلانها و بهروزرسانیهای مهم به کاربران و پرسنل، از طریق کانالهای مختلف مانند پیام درون پرتال یا ایمیل و یا قسمتی مختص اعلانات.
- پشتیبانی از موبایل: سازگاری و دسترسی آسان از طریق دستگاههای موبایل و تبلت برای انعطافپذیری در کار و دسترسی از هر مکان که معمولا از طریق اینترنت امکانپذیر است.
- گزارشگیری و تحلیل: ارائه داشبوردها و گزارشهای تحلیلی بر اساس دادههای تجمیع شده از سیستمهای مختلف برای کمک به تصمیمگیری مدیریتی.

بیشتر بخوانید: فرآیند چیست؟
انواع پرتالهای سازمانی: دستهبندی و کاربردها
پرتالهای سازمانی بر اساس هدف و گروه مخاطب خود دستهبندیهای متفاوتی دارند که هر کدام کاربردهای خاصی را ارائه میدهند:
- پرتال داخلی (اینترانت): رایجترین نوع پرتال که برای استفاده کارکنان سازمان طراحی میشود. هدف اصلی پرتال داخلی بهبود ارتباطات درون سازمانی، افزایش دسترسی به منابع و ابزارهای داخلی (مانند اطلاعات پرسنلی، دسترسی به سیستمهای نرمافزاری کاری، مدیریت وظایف و پروژهها، دسترسی به پایگاه دانش و دورههای آموزشی) و تسهیل همکاری بین تیمی است.
- پرتال خارجی (اکسترانت): برای ارتباط با افراد بیرون سازمان مانند مشتریان، شرکای تجاری و تأمینکنندگان به کار میرود.
- پرتال مشتری: ارائه خدمات، پشتیبانی، اطلاعات حساب و پیگیری سفارشات به مشتریان.
- پرتال شرکا: فراهم کردن دسترسی شرکای تجاری به اطلاعات محصول، ابزارهای فروش، وضعیت همکاری و منابع مشترک.
- پرتال تأمینکنندگان: تسهیل فرآیندهای خرید، مدیریت موجودی، پیگیری پرداختها و تبادل اطلاعات با تأمینکنندگان.
- پرتال عمومی: این نوع پورتال اطلاعات عمومی در مورد سازمان، خدمات و محصولات را به عموم بازدیدکنندگان ارائه میدهد. با این حال ممکن است شامل بخشهای نیاز به ثبتنام برای دسترسی به محتوای خاص باشد و به نوعی دروازهای برای ورود به تعاملات عمیقتر با سازمان محسوب شود.
- پرتالهای تخصصی و محدودتر: این پرتالها برای نیازهای یک بخش یا واحد خاص در سازمان (مانند مالی، فروش، منابع انسانی، مدیریت پروژه) طراحی میشوند و دسترسی به ابزارها، گزارشها و اطلاعات کاملاً تخصصی آن حوزه را فراهم میکنند. مثالهایی مانند پرتال مدیریت فرآیندهای کسبوکار (BPMS Portal)، پرتال هوش تجاری (BI Portal)، یا پرتال دانشنامه سازمانی در این دسته قرار میگیرند.
بسیاری از پرتالهای سازمانی نوین، ترکیبی از این دستهها را در خود جای میدهند و قابلیت ارائه خدمات متفاوت به گروههای کاربری متنوع را دارند. مثالهای تخصصیتر از این رویکرد را میتوان در پرتالهای بانکها، دانشگاهها و یا سازمانهای دولتی مشاهده کرد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع فرآیندهای کسب و کار
تفاوت پرتال سازمانی و وبسایت شرکت
پرتالهای سازمانی و وبسایت شرکتها اهداف و کارکردهای متفاوتی دارند:
- هدف: وبسایت برای معرفی سازمان و جذب مخاطب عمومی است، در حالی که پرتال دسترسی متمرکز به ابزارها و اطلاعات را برای گروهی مشخص فراهم میکند.
- مخاطب: وبسایت برای عموم بازدیدکنندگان است، اما پرتال برای کاربران احراز هویت شده (کارکنان، مشتریان ثبتنام شده و غیره).
- دسترسی: ورود به وبسایت عمومی است، اما دسترسی به پرتال نیازمند نام کاربری و رمز عبور و اغلب با امنیت بالاتری همراه است.
- محتوا: محتوای وبسایت اغلب عمومی و ثابت است؛ محتوای پرتال شخصیسازی شده و کاربردی است.
- تعامل و قابلیتها: وبسایت بیشتر یکطرفه عمل میکند (نشر اطلاعات، نمایش محصول و خدمات و …)، در حالی که پرتال ابزارهای تعاملی و کاربردی (مانند مدیریت وظایف و همکاری) را ارائه میدهد.
- یکپارچگی: پرتال با سیستمهای داخلی و نرمافزارهای سازمانی شرکت یکپارچه میشود، امری که در وبسایت کمتر دیده میشود، مگر بسته به نیاز کسبوکارهای خاص.
در واقع وبسایت و پرتال ابزارهایی مکمل هستند که هر کدام در جایگاه خود نقشی حیاتی دارند. وبسایت ویترین سازمان برای عموم مردم است و هرکسی به آن دسترسی دارد؛ در حالی که پرتال سازمان فضایی بسته و کنترلشده است و فقط کسانی که اکانت کاربری و رمز عبور را داشته باشند به آن دسترسی خواهند داشت و کارها و فرآیندها در داخل سازمان را تسهیل میکنید یا فضایی برای ارتباط با ذینفعان خارج از سازمان است.

بیشتر بخوانید: مراحل پیادهسازی مدیریت فرآیند کسبوکار (BPM)
مزایای استفاده از پرتال سازمانی
پیادهسازی یک پرتال سازمانی مزایای استراتژیک و عملیاتی متعددی برای سازمانها دارد:
- افزایش بهرهوری پرسنل: با دسترسی سریع و آسان به اطلاعات و ابزارها، کارکنان زمان کمتری را صرف جستجو کرده و میتوانند روی وظایف اصلی متمرکز شوند.
- بهبود همکاری و ارتباطات داخلی: ابزارهای همکاری و پلتفرم متمرکز به تیمها کمک میکند مؤثرتر با یکدیگر تعامل و اطلاعات را به اشتراک بگذارند.
- دسترسی ساده به اطلاعات و مدیریت دانش: اطلاعات از منابع مختلف در یک نقطه جمعآوری شده، که یافتن آنها را ساده میکند و به مدیریت دانش سازمانی کمک مینماید.
- سادهسازی فرآیندهای کسبوکار: خودکارسازی و مدیریت گردش کارها در پرتال، فرآیندها را سریعتر و کارآمدتر میسازد.
- تصمیمگیری بهتر: دسترسی سریع و راحت به دادههای یکپارچه و گزارشهای تحلیلی، مدیران را در اتخاذ تصمیمات بهتر و پرسودتر یاری میکند.
- افزایش رضایت کارکنان و تجربه کاربری: ارائه ابزارهای کارآمد و یک محیط کاربرپسند به تجربه مثبت کارکنان و مشتریان منجر میشود.
- امنیت بالاتر اطلاعات: مدیریت متمرکز دسترسی و امنیت میتواند حفاظت از دادههای حساس سازمانی را بهبود بخشد.
- کاهش هزینهها: کاهش نیاز به استفاده و نگهداری از سیستمهای متعدد، اتوماسیون فرآیندها و افزایش کلی کارایی میتواند به صرفهجویی در هزینهها منجر شود.
- قابلیت سفارشیسازی: امکان تطبیق پورتال با نیازهای خاص هر سازمان و کاربر.

بیشتر بخوانید: نرم افزار مدیریت فرآیندهای کسب و کار (bpms) پیوند
چالشهای پیادهسازی پرتال سازمانی و راهکارهای مقابله
استقرار یک پرتال سازمانی پروژه بزرگی است که نیازمند برنامهریزی دقیق، منابع کافی و توجه به چالشهای بالقوه است. نادیده گرفتن این چالشها میتواند موفقیت پروژه را تحت تأثیر قرار دهد:
- پیچیدگی اتصال به سامانههای قدیمی: اتصال و هماهنگسازی پرتال با نرمافزارها و پایگاه دادههای موجود در سازمان میتواند چالشبرانگیز باشد. برای مقابله با این مشکل، باید به کمک یک متخصص پیشنیازهای سختافزاری و نرمافزاری پرتال سازمانی جدید و نرمافزارهای قبلی را در نظر بگیرید.
- عدم تمایل پرسنل به استفاده از سامانه جدید: معرفی یک پلتفرم جدید ممکن است با مقاومت کارکنان مواجه شود. آموزش کافی، ارتباطات شفاف و نمایش مزایای پرتال برای کارمندان کلید محبوب شدن و استفاده فراگیر از آن است.
- هزینههای پیادهسازی و نگهداری: پیادهسازی و نگهداری یک پرتال سازمانی معمولاً نیازمند سرمایهگذاری است.
- امنیت اطلاعات: حفاظت از دادههای حساس در پرتال، بهویژه در برابر تهدیدات سایبری، نیازمند راهکارهای امنیتی قوی و بهروزرسانی مداوم است.
- انتخاب پلتفرم مناسب: گزینههای متعدد پلتفرمهای پرتال، انتخاب بهترین راهکار متناسب با نیازهای سازمان را دشوار میسازد.
غلبه بر این چالشها نیازمند تحلیل دقیق نیازها، انتخاب شریک فناوری مناسب، برنامهریزی مدیریت تغییر قوی، و تعهد به پشتیبانی و بهروزرسانی مداوم پرتال است.

بیشتر بخوانید: سیستم اتوماسیون اداری تحت وب پیوند
آینده پرتالهای سازمانی در یک نگاه
آینده پرتالهای سازمانی با سرعت پیشرفت فناوری، به خصوص در حوزه هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و تجربه کاربری، گره خورده است.
- استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین: هوش مصنوعی میتواند قابلیتهای شخصیسازی پرتال را فراتر ببرد و بر اساس رفتار کاربران، اطلاعات و ابزارهای مورد نیاز را پیشبینی و نمایش دهد.
- پلتفرمهای تجربه دیجیتال جامع DXP: پرتالها در حال تکامل به سمت پلتفرمهای جامعتری هستند که مدیریت محتوا، ابزارهای بازاریابی و تحلیل تجربه کاربری را نیز شامل میشوند و تجارب دیجیتال یکپارچهای برای ذینفعان ایجاد میکنند.
- اولویت دادن به امکان استفاده با موبایل و تجربه کاربری بهتر: طراحی پرتالها به گونهای خواهد بود که تجربه کاربری بر روی دستگاههای موبایل در اولویت قرار گیرد و رابط کاربری ساده و جذابی ارائه شود.
- یکپارچگی با فناوریهای نوظهور: دادهها و قابلیتهای فناوریهایی مانند اینترنت اشیا یا بلاکچین نیز ممکن است در آینده به پرتالهای سازمانی راه پیدا کنند.
پرتالهای سازمانی آینده هوشمندتر، شخصیتر و یکپارچهتر خواهند بود تا پاسخگوی نیازهای در حال تغییر سازمانها در محیط دیجیتال پویا باشند.

جمع بندی
در این مقاله به بررسی مفهوم، اهمیت، ویژگیها، انواع و تفاوتهای پرتال سازمانی با وبسایت پرداختیم. گفتیم که پرتال سازمانی چیست و فراتر از یک وبسایت ساده، دروازهای متمرکز و هوشمند برای دسترسی به اطلاعات و ابزارهای ضروری کسبوکار است. پیادهسازی و استفاده از پرتال سازمانی با مزایایی نظیر افزایش بهرهوری، بهبود همکاری، مدیریت بهتر اطلاعات و سادهسازی فرآیندها همراه است و نقشی محوری در استراتژی تحول دیجیتال سازمانها ایفا میکند.
گرچه چالشهایی در مسیر پیادهسازی وجود دارد، اما این چالشها با برنامهریزی دقیق و توجه به نیازهای کاربران قابل مدیریت هستند. با نگاه به آینده و تاثیری که هوش مصنوعی و فناوریهای نوظهور بر زندگی دیجیتال ما میگذارند، پرتالهای سازمانی به تکامل خود ادامه خواهند داد تا پلتفرمهایی کاربردی، هوشمند و کاملاً منطبق با نیازهای متغیر کسبوکار فراهم آورند. سرمایهگذاری در یک پرتال سازمانی قدرتمند، گامی استراتژیک برای هر سازمانی است که به دنبال افزایش کارایی، تقویت ارتباطات و حفظ مزیت رقابتی در دنیای امروز است. برای مشاوره، آشنایی و خرید نرمافزارهای اداری، با مشاورین ما در سماتوس در تماس باشید.
سوالات متداول
پرتال سازمانی یک سیستم نرمافزاری متمرکز است که دسترسی به اطلاعات، ابزارها و اپلیکیشنهای مورد نیاز کارکنان، مشتریان و شرکای تجاری را ساده و یکپارچه میسازد.
برای رفع پراکندگی اطلاعات، افزایش بهرهوری، تسهیل ارتباطات داخلی، مدیریت دانش و سادهسازی فرآیندهای کاری پیچیده به یک سامانه یکپارچه نیاز دارند.
یکپارچگی با سیستمهای داخلی، دسترسی متمرکز، شخصیسازی، جستجوی پیشرفته، ابزارهای همکاری تیمی، امنیت بالا، گردش کار خودکار و پشتیبانی از موبایل از جمله قابلیتهای کلیدی آن هستند.
پرتال برای کاربران احراز هویتشده طراحی شده و دسترسی تعاملی و متمرکز به اطلاعات داخلی را فراهم میکند، در حالیکه وبسایت عمومی، برای معرفی و اطلاعرسانی است.
شامل پرتال داخلی (برای کارکنان)، خارجی، مشتری، شرکا، تأمینکنندگان، عمومی و پرتالهای تخصصی مانند BPMS، BI و منابع انسانی میشود که هرکدام کاربرد خاصی دارند.
با حذف دوبارهکاری، کاهش زمان جستجوی اطلاعات، خودکارسازی وظایف روتین و فراهمکردن همکاری مؤثر بین کارکنان و بخشهای مختلف، عملکرد کلی سازمان را بهبود میدهد.
در تمام واحدهای سازمانی مانند منابع انسانی، فروش، مالی، پشتیبانی، مدیریت پروژه و ارتباط با مشتری قابل پیادهسازی و شخصیسازی بر اساس نیاز آن بخش است.