امروزه استفاده از امضای دیجیتال به عنوان بهترین روش برای تأیید تراکنش های الکترونیکی شناخته شده است. امضای دیجیتال یک مهر مجازی نیز گفته می شود به این دلیل که امضاهای دیجیتال دقیقاً نشان می دهد چه کسی یک سند را کجا و چه زمانی امضا کرده است .
اما امضای دیجیتال دقیقا چی هست؟ چرا مهم است ؟ و چگونه می توانید از آن استفاده کنید؟
برای یادگیری در مورد امضای دیجیتال ،در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
امضای دیجیتال چیست ؟
امضای دیجیتال (digital signature)یکی از راه های رمزنگاری است که صحت و یکپارچگی اسناد , پیام یا نرم افزارهای دیجیتال را تأیید می کند و امنیت بیشتری را برای کاربران تامین می کند.
امضای دیجیتال تضمین می کند که محتوای یک پیام در حین انتقال تغییر نمی کند وبه ما کمک می کند به مشکل جعل هویت و دستکاری در ارتباطات دیجیتال غلبه کنیم.
digital signature با الگوریتم های رمزنگاری ایجاد میشود و اغلب به صورت تصویر به سند اضافه می‌شوند. امضای دیجیتال کاربردهای زیادی دارد به عنوان مثال از امضای قراردادهای قانونی گرفته تا تامین امنیت بانکداری آنلاین، سوابق مراکز بهداشتی ، توزیع نرم افزار و ایمیل های رمزگذاری شده از آن استفاده می کنند .
امضای دیجیتال مانند امضای فیزیکی، داده‌ها را تأیید می‌کند اما از لحاظ امنیت با امضای فیزیکی بسیار متفاوت است.
بیشتر بخوانید : تفاوت بین اتوماسیون اداری و BPMS چیست ؟
امضای دیجیتال چگونه کار می کند ؟
امضای دیجیتال مبتنی بر رمزنگاری کلید عمومی است که به نام رمزنگاری نامتقارن نیز شناخته می شود. با استفاده از یک الگوریتم دو کلید ایجاد می شود که هر دو به صورت ریاضی به هم مرتبط می شود: یکی خصوصی و دیگری عمومی.
از این دو کلید برای رمز گذاری و رمز گشایی داد ها استفاده می شود. شخصی که امضای دیجیتالی ایجاد می کند، از یک کلید خصوصی برای رمزگذاری داده های مربوط به امضا استفاده می کند و تنها راه رمزگشایی آن ها با کلید عمومی امضا کننده است.
نحوه کار امضای دیجیتال به زبان ساده تر :
هنگامی که فرستنده سند را به صورت دیجیتالی امضا می کند کلید خصوصی همراه با سند ارسال می شود.
گیرنده سند را دریافت می کند و از کلید عمومی امضا کننده برای تایید امضا استفاده می کند. اگر گیرنده نتواند سند را با کلید عمومی امضا کننده باز کند، این نشان می‌دهد که سند یا امضا مشکل دارد. اینگونه است که امضای دیجیتال احراز هویت می شود.
چرا امضای دیجیتال مهم است؟
امضای دیجیتال در حال رونق است. در واقع، پیش‌بینی‌ها می شود که ارزش آن افزایش خواهد یافت.
تراکنش‌های الکترونیکی اکنون در دنیای دیجیتال عادی شده‌اند، اما امضاهای سنتی به سادگی امنیت کافی را ارائه نمی دهند و بسیاری از سازمان‌ها توانایی تشخیص تغییرات اسناد الکترونیکی را ندارند.
امضای دیجیتال این نگرانی ها را برطرف می کند و ویژگی ها و مسائل امنیتی بیشتری را ارائه می دهد. در مقایسه با سایر امضاها،از نظر یکپارچگی سند به راحتی قابل تأیید و قابل اعتماد هستند.
تفاوت امضای دیجیتال و امضای الکترونیکی چیست؟
امضای الکترونیکی و امضای دیجیتال دو روش متفاوت برای امضای اسناد الکترونیکی هستند. در حالی که امضای الکترونیکی ساده تر و قابل دسترس تر است، اما امضای دیجیتال سطح بالاتری از امنیت و عدم دستکاری در اسناد را ایجاد می کند.
مزایای امضای دیجیتال
- امنیت : ویژگی های امنیتی در امضای دیجیتالی وجود دارد تا اطمینان داشته باشیم که سند تغییر نمی کند. امنیت امضای دیجیتال شامل رمز نگاری نامتقارن و شماره های شناسایی شخصی است.
- زمان : امضای دیجیتال دو ویژگی زمان و تاریخ را مشخص می کند که در برخی از اسناد مثل معاملات و .. اهمیت زیادی دارد.
- صرفه جویی در زمان : امضای دیجیتال فرآیندهای وقت گیر امضای فیزیکی مانند، ذخیره سازی و تبادل اسناد را ساده می کند و کسب و کارها می توانند به سرعت به اسناد دسترسی پیدا کرده و آنها را امضا کنند.
- ردیابی : امضای دیجیتال یک مسیر ایجاد می کند که ثبت سوابق اسان تر است و باعث کاهش خطا می شود.
آیا امضای دیجیتال امن است؟
یکی از مهم ترین سوال هایی که هر کس می پرسه اینه آیا امضای دیجیتال امن است ؟ از آنجایی که امضاهای دیجیتال از نظر رمزنگاری به سند امضا شده متصل می شوند، بسیار امن تر از امضای دست نویس یا امضای الکترونیکی ساده هستند. تأیید امضای دیجیتال تنها در صورتی می‌تواند موفقیت‌آمیز است که از یک سند هم برای امضا و هم برای تأیید استفاده شود.
اما امنیت امضای دیجیتال به حفظ امنیت کلیدهای امضا بستگی دارد. اگر کلید خصوصی دزدیده شود، می‌توانند امضاهای دیجیتالی را به نام امضاکننده ایجاد کنند.
امضای دیجیتال سه وظیفه اصلی را در امنیت اطلاعات انجام می دهد: احراز هویت، تضمین یکپارچگی داده ها و عدم انکار , در پایین هر کدام به تفکیک توضیح داده شده است :
احراز هویت
امضای دیجیتال معتبر تأیید می‌کند که پیام از طرف فرستنده ادعا شده آمده است، نه یک شخص دیگه . امضاهای دیجیتال با الگوریتم های تأیید امضا تأیید می شوند، بنابراین جعل امضا دشوارتر است.
صحت امضا در صورتی تایید میشود که امضا توسط امضاکننده نام‌گذاری شده در سند ایجاد شده باشد.امضای فیزیکی را می توان در سند دیگری کپی کنید اما امضای دیجیتال همیشه تابعی از داده های امضا شده است، بنابراین نمی توانید به سادگی آنها را به سند دیگری اضافه کرد و نیاز به احراز هویت دارد.
یکپارچگی داده
برخلاف امضای فیزیکی , امضای دیجیتال می‌تواند یکپارچگی یک سند را تأیید کند. امضای دیجیتال هم هویت امضاکننده و هم یکپارچگی سند را تأیید می‌کند.
به طور خلاصه امضای دیجیتال تأیید می کند که یک سند از یک فرستنده شناخته شده است و از زمان امضای آن دستکاری نشده است.
عدم انکار
از آنجایی که امضای دیجیتال برای سند و امضاکننده منحصر به فرد است بنابراین اگر شخصی اسنادی را با امضای دیجیتال معتبر امضا کند و بعداً ادعا کند که امضا نکرده است، انکار امضا برای او دشوار می‌کند.
با توجه به این سه قابلیت، امضای دیجیتال برای هر برنامه‌ای که در آن نیاز به اطمینان از صحت و یکپارچگی داده‌ها دارید قابل استفاده است.
بیشتر بخوانید: نرم افزار CRM چیست؟
گواهی دیجیتال چیست؟
گواهی دیجیتال یک سند الکترونیکی حاوی کلید عمومی برای امضای دیجیتال است و هویت مرتبط با کلید را مشخص می کند این گواهی توسط یک مرجع صدور گواهی (CA) صادر می شود. این گواهی برای تایید این که کلید عمومی متعلق به سازمان خاصی است استفاده می شود. گواهی های دیجیتال باید توسط یک مرجع مورد اعتماد صادر شود و فقط برای مدت زمان مشخصی معتبر است و مرجع گواهی به عنوان ضامن در کل فرایند عمل می کند . آنها برای ایجاد یک امضای دیجیتال مورد نیاز هستند.
کاربردها امضای دیجیتال
امروزه، امضای دیجیتال معمولاً برای انواع اسناد آنلاین به منظور بهبود کارایی و امنیت بدون نیاز به کاغذ، استفاده میشود، از جمله:
کاربرد امضا دیجیتال در قرار دادها و اسناد حقوقی
امضای دیجیتال قانونی است. بنابراین، برای هر سند قانونی که نیاز به امضای تأیید شده توسط یک یا چند طرف و اطمینان از عدم تغییر سند دارد، مناسب هستند.
کاربرد امضای دیجیتال در قراردادهای فروش
با امضای دیجیتالی قراردادهای فروش، هویت فروشنده و خریدار هر دو احراز هویت می شود و هر دو طرف خیالشان از بابت امضا و عدم تغییر شرایط و ضوابط قرارداد راحت می شود.
کاربرد امضای دیجیتال در شرکت های مالی
شرکت های مالی به صورت دیجیتالی فاکتورها را امضا می کنند تا مشتریان اعتماد کنند که درخواست پرداخت از طرف فروشنده است، نه یک کلاهبردار که سعی می کند پرداخت را به یک حساب جعلی ارسال کند.
کاربرد امضای دیجیتال در مراکز بهداشتی درمانی
در مراکز درمانی، حفظ حریم خصوصی داده ها برای سوابق بیمار و داده های تحقیقاتی بسیار مهم است. امضای دیجیتال تضمین می کند که این اطلاعات حساس در هنگام اشتراک گذاری بین طرفین تغییر نکرده است.
کاربرد امضای دیجیتال در سازمان های دولتی
سازمان های دولتی در مقایسه با بسیاری از مشاغل بخش خصوصی دستورالعمل ها و مقررات سخت گیرانه تری دارند. از تأیید مجوزها گرفته تا ثبت در جدول زمانی، امضاها می توانند با اطمینان از اینکه کارمند مناسب برای تأییدیه درگیر است، بهره وری را ساده می کند.
کاربرد امضای دیجیتال در شرکت های حمل و نقلی
امضای دیجیتال در شرکت های حمل و نقل برای اطمینان از صحت مندرجات باربری یا بار نامه ها به کاهش خطاهای پرهزینه حمل و نقل کمک می کند. با این حال، کاغذ بازی فیزیکی دست و پا گیر است، به راحتی قابل دسترس نیست و ممکن است گم شود. با امضای دیجیتالی اسناد حمل و نقل، فرستنده و گیرنده می‌تواند به سرعت به یک فایل دسترسی پیدا کند و تأیید کند که امضا به روز است و هیچ دستکاری صورت نگرفته است.
انواع امضای دیجیتال کدام است؟
سه کلاس مختلف از گواهی امضای دیجیتال (DSC) وجود دارد که شامل :
کلاس 1: این نوع DSC را نمی توان برای اسناد تجاری قانونی استفاده کرد، زیرا آنها فقط بر اساس شناسه ایمیل و نام کاربری تأیید می شوند. امضاهای کلاس 1 سطح پایه ای از امنیت را فراهم می کنند و در محیط های کم خطر استفاده می شوند.
کلاس 2 : این DSC ها اغلب برای تشکیل الکترونیکی (پرونده الکترونیکی) اسناد مالیاتی، از جمله اظهارنامه مالیات بر درآمد و اظهارنامه مالیاتی کالا و خدمات استفاده می شوند. کلاس 2 امضای دیجیتال هویت امضاکننده را در مقابل پایگاه داده از پیش تأیید شده , احراز می کند. امضای دیجیتال کلاس 2 در محیط هایی استفاده می شود که خطرات و پیامدهای به خطر افتادن داده ها متوسط است.
کلاس 3 : بالاترین سطح امضای دیجیتال، امضاهای کلاس 3 می باشد .این سطح از افراد یا سازمان‌ها می‌خواهد تا قبل از امضا در مقابل یک CA برای اثبات هویت خود حاضر شوند. امضای دیجیتال کلاس 3 برای مزایده های الکترونیکی، مناقصه های الکترونیکی، صدور بلیط الکترونیکی و تشکیل پرونده های دادگاه و همچنین در محیط های دیگری که تهدید به داده ها یا پیامدهای نقص امنیتی زیاد است، استفاده می شود.
کلام آخر
در این مقاله ما امضاء دیجیتال و مزایایی که ارائه می دهد و تفاوت امضای دیجیتال با امضا الکترونیکی را بررسی کردیم و دریافتیم که یکی از موارد استفاده امضای دیجیتال در مکاتبات سازمان ها است
اتوماسیون کسب و کار پیوند یکی از بهترین اتوماسیون اداری در ایران است که قابلیت امضای دیجیتالی اسناد را در اختیار کاربران قرار می دهد. با کمک این قابلیت می توانید با خودکارسازی گردش کار سازمان امنیت مکاتبات اداری را به حداکثر برسانید .
سوالات متداول
امضای دیجیتال چیست ؟
امضای دیجیتال برای تأیید صحت و یکپارچگی یک سند دیجیتال، پیام استفاده می شود. این معادل دیجیتالی امضای دست‌نویس یا مهر مهر شده است، اما امنیت ذاتی بسیار بیشتری را ارائه می‌دهد. امضای دیجیتال برای حل مشکل دستکاری و جعل هویت در ارتباطات دیجیتال در نظر گرفته شده است.
مزایای امضای دیجیتال ؟
برخی از مزایای امضای دیجیتال شامل : امنیت ، صرفهجویی در زمان و هزینه، همراه داشتن مشخصات زمانی، قابل پیکیری، امکان نظارت و گردش کار دیجیتال.